Na temat tak zwanego „węgla w płynie” przez lata narosło wiele legend i nieścisłych informacji. W tym tekście postaramy się wyjaśnić czym jest nawóz GEN C i GEN nano C jak działa i w jakich typach zbiorników sprawdzi się najlepiej. Jak to się dzieje, że “węgiel w płynie” zamienia się w CO2?
Z czego składa się tzw “Węgiel w płynie?
Głównym składnikiem Gen C jest aldehyd glutarowy. Jest to organiczny związek węgla, wodoru i tlenu, który warunkach biotycznych, aerobowych, a więc tam gdzie jest flora bakteryjna (enzymy), woda i tlen, substancja ta zostaje utleniona etapami do dwutlenku węgla[1]. Dopiero ten ostatni produkt cyklu przemiany jest przyswajalny przez rośliny. Tempo takiej konwersji zależy od wielu czynników, między innymi od pH, temperatury, stężenia tlenu w wodzie. Rozpad do CO2 trwa zwykle od kilku do kilkunastu godzin, dlatego też efekty nawożenia będą widoczne dopiero przy regularnym, kilkudniowym podawaniu nawozu. Nawożenie węglem w płynie doskonale sprawdzi się w zbiornikach typu LT z umiarkowanym oświetleniem i niewielką obsadą ryb.
Wpływ pH na działanie „węgla w płynie”.
Często pojawiają się informacje, że preparaty z węglem podnoszą pH wody w zbiorniku. Nie jest to prawdą ponieważ ilość jaką podaje się do akwarium jest niewielka, a wpływ na pH jest pomijalny, poza tym w roztworze wodnym glutaral ma odczyn kwaśny[2]. Kiedy pH takiego nawozu może być wyższe niż 7? Wtedy, gdy roztwór jest źle przygotowany np.: użyto wody nieuzdatnionej z kranu o pH wyższym niż 7 lub został wykonany z roztworu przeznaczonego do dezynfekcji. Roztwory do odkażania mają zawsze wyższe pH po to by być bardziej toksyczne dla patogenów. Należy również wspomnieć, że efektywność zasadowych roztworów podczas przechowywania szybko spada, a związane jest to z przyspieszoną degradacją aldehydu w środowisku zasadowym. Przy pH powyżej 9 aldehyd glutarowy ulega polikondensacji[3] i traci przydatność dla akwarystyki. Należy bardzo ostrożnie stosować Gen C w akwariach, w których pH jest wyższe niż 7 z powodów, które opisane zostały wcześniej.
Jaką maksymalną dawkę Gen C można zastosować bezpiecznie?
Bezpiecznie możemy podać około 8-10 krotną dawkę podstawową. Musimy jednak pamiętać, iż podając zwielokrotnione dawki preparatu, niezbędne jest dobre napowietrzanie zbiornika. W takich sytuacjach biochemiczne zapotrzebowanie na tlen znacząco rośnie, jednocześnie znacznie spada stężenie tlenu w wodzie. Jeżeli nie będziemy natleniać akwarium, może wystąpić śnięcie delikatniejszych ryb i krewetek oraz obumarcie flory bakteryjnej filtra. Większe dawki można stosować przez 2-3 dni, następnie trzeba wrócić do dawki podstawowej. Nie należy podawać większych ilości preparatu w dniu podmiany i kolejnym. Odstęp między większymi dawkami winien wynosić 5-7 dni[2].
Czy Gen C jest bezpieczny dla użytkownika?
Przy prawidłowym stosowaniu jest dla nas bezpieczny. Należy jednak szczególnie uważać, aby nie doszło do kontakt roztworu z oczami. Odradzamy kupowanie i samodzielne przygotowywanie “Węgla w płynie” ze stężonych roztworów aldehydu powyżej 10% ze względu na toksyczność i możliwość nieodwracalnego uszkodzenia oczu[4].
Bibliografia:
- H.W. Leung. Ecotoxicology of glutaraldehyde: review of environmental fate and effects studies, Ecotoxicol Environ Saf. 2001 May;49(1):26-39.
- Badania własne.
- H.W. Leung. Aerobic and Anaerobic Metabolism of Glutaraldehyde in a River Water Sediment System, November 2001 Archives of Environmental Contamination and Toxicology 41(3):267-73.
- www.echa.europa.eu.