Powierzchnia puszczy amazońskiej stanowi ponad połowę światowych obszarów lasów deszczowych. Dorzecze Amazonki to powierzchnia szacowana na 7mln km2 z czego około 5,5mln km2 przypada na same lasy. Jest to szczególny biotop, w którym żyją dziesiątki tysięcy gatunków z królestwa roślin i zwierząt, a doliczając do tego wszystkie gatunki owadów liczba sięgnie wartości ponad 2,5mln. Jest kilka czynników odpowiedzialnych za tak wielką bioróżnorodność tego miejsca, głównym są optymalne warunki klimatyczne[1]. Średnia roczna temperatura oscyluje przy wartości 26oC. Minimalna średnia to około 24oC, a maksymalna nie przekracza 32oC. Stabilne nasłonecznienie przez 12 m-cy – średnia liczba godzin słonecznych to 7 do 9 godzin. Wilgotność powietrza w lasach deszczowych rzadko spada poniżej 85%, Roczna suma opadów to ponad 2000mm/m2, ilość dni opadów deszczu w puszczy to powyżej 200 rocznie[1,2].
Te znaczne masy deszczu, które spadają każdego roku na dorzecze Amazonki niosą ze sobą olbrzymie ilości substancji odżywczych, między innymi bogate w fosfor pyły niesione przez wiatry z zachodniej Afryki subsaharyjskiej, pyły wulkaniczne, sól morską, popioły z pożarów lasów i sawann. Masę życiodajnych pyłów spadających na obszar Amazonii szacuje się na prawie 28mln ton. Dzięki temu deszcz jest w stanie dostarczyć wszystkich niezbędnych makro i mikroskładników roślinom puszczy amazońskiej, zastępując jednocześnie składniki wypłukiwane z podłoża przez obfite opady[3,4]. Skład wody deszczowej padającej w sercu Amazonii zmienia się w ciągu roku, w czasie pory deszczowej składników jest mniej, jednak masa wody spadająca na jednostkę powierzchni dżungli jest 2-3 razy większa niż w porze suchej. Jednakże w porze suchej zawartość składników mineralnych w wodzie deszczowej jest 1,2-3 razy większa. Wniosek z tego, że w przybliżeniu masa substancji odżywczych dostarczana amazońskiemu biotopowi jest mniej więcej równo rozłożona na cały rok, zapewniając bardzo dobre warunki do wegetacji przez wszystkie miesiące. Głównymi składnikami wody deszczowej są jony: Na+, K+, Ca2+,Mg2+, Cl–, SO42-, NO3–, krzemionka (SiO2), P oraz pierwiastki śladowe jak Al, Zn, Fe, Sr, Cu, Mn, Ba, Ni, Rb, V, Co, Pb. Przewodność to wartość z zakresu 4-8µS, natomiast pH 4-5,8. Główne składniki osiągają stężenia od kilku do kilkudziesięciu µM, natomiast pierwiastki śladowe to ilości mierzone w nM (nanomole) od kilku do kilkuset[5]. Z uwagi na to, że warstwa próchniczna jest nieznacznej grubości, a gleby amazońskie są jednymi z najmniej żyznych na świecie, deszcz jest praktycznie jedynym źródłem składników pokarmowych niezbędnych dla całej roślinności. Pobieranie składników pokarmowych następuje w dużej mierze przez blaszkę liściową, a roślinność lasów deszczowych hodowana w naszych domach również preferuje również taki sposób nawożenia.
1. Wikipedia.org,
2. Climate-data.org,
3. Anne E. Barkley, Joseph M. Prospero, Natalie Mahowald, Douglas S. Hamilton, Kimberly J. Popendorf, Amanda M. Oehlert, Ali Pourmand, Alexandre Gatineau, Kathy Panechou-Pulcherie, Patricia Blackwelder, and Cassandra J.Gastona, „African biomass burning is a substantial source of phosphorus deposition to the Amazon, Tropical Atlantic Ocean, and Southern Ocean”, Proc Natl Acad Sci U S A. 2019 Aug 13; 116(33): 16216–16221,
4. Hongbin Yu, Mian Chin, Tianle Yuan, Huisheng Bian, Lorraine A. Remer, Joseph M. Prospero, Ali Omar, David Winker, Yuekui Yang, Yan Zhang, Zhibo Zhang, Chun Zhao. „The Fertilizing Role of African Dust in the Amazon Rainforest: A First Multiyear Assessment Based on CALIPSO Lidar Observations”. Geophysical Research Letters, 2015,